1 Makkabeeërs 03
01Judas, doar ze Makkabeüs tegen zeden, volgde zien voader op.
02Zien bruiers en elk dij zok bie zien voader aansloten haar, hulpen hom. Vol vuur streden ze veur Israël.
03Deur hom kreeg zien volk meer noam.
As n reus smeet e zok in stried,
harnas aan, woapentuug om,
hai verdedegde zien kaamp mit t sweerd.
04Vechten dee e as n jonge laiw,
brollend sprong e boven op zien vangst.
05Hai muik jacht op dij zok nait huilen aan wet,
onderdrokkers van zien volk dreef e in t vuur.
06Dij wet niks in reken haren, dee e trillen van benaauwdens,
hai brochde aanstichters van t kwoad haildaal oet stuur.
Zo laaidde hai zien volk noar bevrijden.
07n Haile bult keunenks muik e t levent zoer,
mor Jakob muik e blied mit wat e dee.
Zien noagedachtenis wordt prezen veur aaid.
08Hai trok deur steden van Judea,
verrinnewaaierde aal dij ontraauw wazzen.
Zo keerde hai gram van Israël òf.
09Zien aanzain kwam aan oetènnen van wereld tou,
dij draaigden der onderdeur te goan, brochde hai weer bie nkander.
10 Apollonius brochde oet volken rondom, mor benoam oet Samaria, n groot leger op n bainen om tegen Israël te vechten.
11 Dou Judas dat vernam, trok e hom in muit. Hai versluig hom en brochde hom om. Hail wat van Apollonius zien soldoaten sneuvelden, aandern gingen der vandeur.
12 Judas zien manlu plunderden heur en haizulm pakte Apollonius zien sweerd. In t vervolg bruukte hai dij altied mit vechten.
13 Dou Seron, aanvoerder van t leger van Syrië vernam dat Judas hail wat volk om zok tou verzoameld haar dij traauw aan wet wazzen en goud in t vechten,
14 zee e: "Ik wil noam moaken en in t haile keunenkriek vernuimd worden. Ik zel t opnemen tegen Judas en zien pazzipanten, dij zok niks gelegen liggen loaten aan keunenk zien odders."
15 Mit n kolesoal leger ofvaleg volk trok e tegen Isrelieten op om heur òf te stravven.
16 Zo gaauw Seron bie baarghelgen van Bet-Choron kommen was, ging Judas hom mit n handjevol manlu in muit.
17 Dou dij t leger zagen dat op heur ofkommen was, zeden ze tegen Judas: "Wat kin wie mit zo'n luk beetje oetrichten tegen aal dat volk? Boetendes bin we muid en wie hebben vandoag ook nog gain eten had!"
18 "Mor n luk beetje volk kin makkelk n dikke koppel boas worden," zee Judas. "Veur hemel moakt t gain verschil oet of redden nou van n bult of van n beetje volk komt.
19 In oorlog hangt overwinnen nait òf van houveul soldoaten of ter binnen, mor van kracht van boven.
20 Ons vijand is vol overmoud en vol hoat tegen wet op ons òf kommen om ons en ons vraauwen en kinder oet te reuden en ons hebben en holden te roven.
21 Mor wie, wie vechten veur ons levent en veur ons haailege gebruken.
22 Hemel zel ze veur ons ogen vermorzeln. Wees veur heur mor nait benaauwd!"
23 Hai haar t nog mor naauw zegd, of votdoalek störmde hai op heur òf. Seron en zien haile leger werden finoal vermorzeld.
24 Ze zatten achter heur heer van baarghelgen van Bet-Choron òf aan vlakte tou. Sikkom aachthonderd van Seron zien manlu sneuvelden, dij der overbleven vluchtten noar t laand van Filistijnen.
25 Van dou òf aan was men beducht veur Judas en zien bruiers. Volken om heur tou wazzen nou benaauwd veur heur.
26 Keunenk heurde ook van Judas, joa, der was gain volk of verhoalen over zien verzet deden doar de ronde.
27 Dou Antiochus dat aalmoal vernam, wer e grammiedeg. Hai gaf odders om aal legers van zien riek bie nkander te brengen: ain kolesoal leger.
28 Dou dee e schatkist open, dee zien soldoaten n joar soldij en gaf opdracht op ales veurberaaid te wezen.
29 Mor al gaauw vernam e dat t geld in schatkist haard minderde. Deur dij ellèndege opstand dij e teweegbrocht haar mit t ofschavven van aiwenolde gebruken, wazzen in zien laand inkomsten oet lasten beheurlek slonken.
30 Hai was ter benaauwd veur dat e, zo as al veul voaker veurkommen was, nait genog hebben zol veur doagelkse kosten, loat stoan veur geschenken dij e, meer nog as zien veurgangers, aan nou tou mit rije haand oetdaild haar.
31 Hai ruik ter mit aan en besloot dou mor noar Perzië te goan en doar lasten te innen en zodounde schatkist weer te vullen.
32 Hai belastte Lysias, n man van aanzain, ain van t keunenkliek hoes, tot e weeromkwam, mit t bestuur over t riek tussen Eufraat en grèns van Egypte.
33 t Grootbrengen van zien zeun Antiochus vertraauwde hai hom ook aan.
34 Hai gaf hom t bevel over haalfschaid van t leger en over olifanten en bestelde hom der veur te zörgen dat aal wat e wol, oetvoerd worden zol. Benoam mos e n leger op inwoners van Judea en Jeruzalem ofsturen.
35 Hai zol t leger van Israël oetschoakeln en weerstand van lu dij nog in Jeruzalem woonden, breken: elke noagedachtenis aan heur mos e oetwisken.
36 In heur kontraain mos e vremd volk wonen loaten en dij t laand toupaarten.
37 Mit aander haalfschaid van t leger vertrok keunenk in t joar 147 oet Antiochië, hoofdstad van zien riek, stook Eufraat over en trok deur pervinzies in t oosten.
38 Lysias keurde Ptolemeüs, Dorymenes zien zeun, oet mit Nikanor en Gorgias, n poar flinke kerels dij keunenk vertraauwde.
39 Zai werden mit vattegdoezend soldoaten en zeuvendoezend man peervolk noar Judea stuurd om t laand te verrinnewaaiern zo as keunenk onnaaierd haar.
40 Mit dat haile leger rukten ze oet en ze sluigen heur kaamp op in vlakte bie Emmaüs.
41 Kooplu oet dij streek heurden der van en kwammen mit n haile stommel zulver en gold en mit voutboeiens op t legerkaamp òf om Isrelieten as sloaven op te kopen. Troepen oet Idumea en t laand van Filistijnen muiken t Syrische leger nog staarker.
42 Judas en zien bruiers haren wel deur dat ze der min veur stonden nou in heur kontraain al troepen van vijand legerd wazzen. Ze heurden ook dat keunenk odders geven haar heur volk finoal oet te reuden.
43 Dou zeden ze tegen nkander: "Wie mouten ons volk oet zien ellèn verlözzen. Vechten mout we veur ons volk en ons haailegdom!"
44 Ze kwammen bie nkander om zok kloar te moaken veur t gevecht en ze beedden en smeekten om ontfaarmen en meedlieden.
45 Jeruzalem lag der verloaten bie, onlaand geliek,
gain bewoner ging zien poorten nog in of oet.
Tempel was verpoasd,
vremden verschaansden zok in börg,
vremde volken bewoonden stad.
Jakob haar gain nocht meer,
floit en citer wazzen stil.
46 Ze verzoamelden zok in Mispa, in de buurt van Jeruzalem, omdat Mispa van olds veur Isrelieten n stee west haar doar mensken hèngingen om te beden.
47 Ze vastten dij dag, trokken raauwgoud aan, streuden zok aask op kop en scheurden heur klaaier.
48 Zo as aander volken veur n aanwiezen heur godenbeelden roadplegen, zo deden zai wetsrol open.
49 Ze haren priesterklaaier, eerste vrucht en tienden mitnomen en raipen nazireeërs bie nkander dij heur gelofte doan haren.
50 Ze raipen noar hemel: "Woar mout wie mit dizze lu en mit dizze dingen hèn?
51 Joen tempel is onder vout lopen en schonden, joen priesters binnen maal behandeld.
52 En nou binnen vremde volken as ain man op ons ofzetten kommen om ons te verrinnewaaiern. Ie waiten wat of ze mit ons van plan binnen.
53 Hou kin we t tegen heur holden as ie ons nait helpen?"
54 Dou bluizen ze op trompetten en raipen t oet, zo haard as ze konden.
55 Judas stelde dou laaiders aan over t volk, aanvoerders over doezend, honderd, fiefteg en over tien man.
56 En net zo as wet veurschrift, gaf e permizzie aan elk dij mit n hoes aan t baauwen was, op traauwen ston, n droevetoen poot haar of dij benaauwd was, om weer noar hoes tou te goan.
57 t Leger ging op pad en sluig zien kaamp op in t zuden van Emmaüs.
58 "Kloarmoaken en moud holden!" zee Judas tegen heur. "Mörgenvroug mout ie kloarstoan om t gevecht aan te goan mit vijand dij bie nkander kommen is om ons en ons tempel te verrinnewaaiern.
59 Wie kinnen beter omkommen in t gevecht as der getuge van te wezen wat veur ellèn ons volk en t haailegdom treft.
60 Zo as hemel t wil, zo zel t ook gebeuren!"
|
